Yaşar SEMİZ* Birol AKGÜN**
BÜYÜK ORTA DOĞU JEOPOLİTİĞİNDE İRAN-ABD İLİŞKİLERİ
SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi 163
BÜYÜK ORTA DOĞU JEOPOLİTİĞİNDE
İRAN-ABD İLİŞKİLERİ
Yaşar SEMİZ*
Birol AKGÜN**
Özet
Bu çalışmada 1979 Devrimi sonrası İran-ABD ilişkileri, Büyük Orta Doğu’nun
Jeopolitik ve Jeokültürel önemi dikkate alınarak incelenmiştir. Çalışmanın ilk bölümünde
İran-Irak savaşı (1980-88) ve bu savaşa ABD’nin yaklaşımı; ikinci bölümde savaş sonrası
İran’ın dış politikası: 1) Hazar Orta Asya; 2) Körfez ve Orta Doğu; 3) ABD İsrail siyaseti,
alt başlıkları ile incelenmiş ve bu politikanın bölgedeki ABD çıkarları ile çatışan yönleri
tartışılmıştır. Üçüncü bölümde ise, İran’ın bölgedeki çıkarlarını korumak için nükleer
enerji üretimine yönelmesi karşısında ABD’nin İsrail’i de düşünerek takınacağı tavır ve
olası bir İran-ABD-İsrail çatışması üzerinde durulmuştur. Sonuç kısmında ise, İran’ın
nükleer silah edinme çabaları ile Cumhurbaşkanlığına Mahmut Ahmedinecat’ın
seçilmesinin İran-ABD ilişkileri ile bölgenin güvenliğine yönelik etkileri