Doç.Dr.A.Deniz ABİK
NEVÂYÎ'NİN ÜÇ ESERİNDEKİ DEYİMLERİN FARSÇA İLE KARŞILAŞTIRILMASI*
211
Çukurova Üniversitesi
Fen-Edebiyat Fakültesi
Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü
ÖZET
Bu çalışmada, Çağatay edebiyatının ünlü sanatçısı Ali Şir Nevâyî'nin Târîh-i Enbiyâ
ve Hükemâ , Târîh-i Mülûk-i ‘Acem ve Münşe'ât adlı eserlerinde fiil olarak kullanılan
deyimlerden Farsça ile benzeşenler incelenmiştir. İncelenen eserlerde Farsça ile ortak
anlatım kalıbında oldukları görülen fiil deyimler Farsça sözlükler aracılığı ile tespit
edilmiştir.
Türkçe ile Farsçanın değişik dönemlerdeki ilişkileri iki dil arasında ortaklıklara
yol açmıştır. Deyimlerde de ortaklıklar görülmektedir. Deyimlerin bir kısmı fiil olarak
kullanılan ögelerdir. Çalışmanın başlangıcında deyimlerin özellikleri , birleşik fiil
olarak kabul edilip edilemeyeceği üzerine görüşler değerlendirilmiştir.
Üç eserde Çağataycada fiil olarak kullanılan altmış bir deyimin Farsça ile
benzer olduğu görülmüştür.
Anahtar kelimeler: deyim, yarı çeviri kelime, birleşik fiil, Ali Şir Nevâyî, Çağatayca.
ABSTRACT
NEVÂYÎ'NİN ÜÇ ESERİNDEKİ DEYİMLERİN FARSÇA İLE KARŞILAŞTIRILMASI*
211
Çukurova Üniversitesi
Fen-Edebiyat Fakültesi
Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü
ÖZET
Bu çalışmada, Çağatay edebiyatının ünlü sanatçısı Ali Şir Nevâyî'nin Târîh-i Enbiyâ
ve Hükemâ , Târîh-i Mülûk-i ‘Acem ve Münşe'ât adlı eserlerinde fiil olarak kullanılan
deyimlerden Farsça ile benzeşenler incelenmiştir. İncelenen eserlerde Farsça ile ortak
anlatım kalıbında oldukları görülen fiil deyimler Farsça sözlükler aracılığı ile tespit
edilmiştir.
Türkçe ile Farsçanın değişik dönemlerdeki ilişkileri iki dil arasında ortaklıklara
yol açmıştır. Deyimlerde de ortaklıklar görülmektedir. Deyimlerin bir kısmı fiil olarak
kullanılan ögelerdir. Çalışmanın başlangıcında deyimlerin özellikleri , birleşik fiil
olarak kabul edilip edilemeyeceği üzerine görüşler değerlendirilmiştir.
Üç eserde Çağataycada fiil olarak kullanılan altmış bir deyimin Farsça ile
benzer olduğu görülmüştür.
Anahtar kelimeler: deyim, yarı çeviri kelime, birleşik fiil, Ali Şir Nevâyî, Çağatayca.
ABSTRACT